Uniwersyteckie Laboratorium Kontroli Atmosfery (ULKA) jest projektem edukacyjnym pomyślanym jako łączący potrzeby dydaktyki, nauki i gospodarki. Powstało w celu umożliwienia kształcenia w zakresie prowadzonego z wykorzystaniem nowoczesnych metod monitoringu stanu środowiska. W skład jednostki wchodzi Napowietrzne Mobilne Laboratorium (NML) wyposażone w aparaturę pomiarową umieszczoną w koszu wykonanego w Wielkiej Brytanii balonu na ogrzane powietrze oraz laboratoria stacjonarne, zaopatrzone w aparaturę do badań zanieczyszczeń atmosfery (ABZA). Projekt stanowi kontynuację prowadzonych przez pracowników Instytutu Fizyki UŚ na początku wieku badań ozonu zanieczyszczającego dolną warstwę atmosfery (wtedy korzystano z balonu prywatnego). Także pracownicy Wydziału Nauk o Ziemi od 1994 prowadzą intensywne badania składu pyłów zanieczyszczających atmosferę, które to pozwalają na identyfikację źródeł. Dzięki prowadzonym przez studentów i pracowników UŚ badaniom jakości powietrza, źródeł oraz kierunków przemieszczania się zanieczyszczeń możliwe staje się opanowanie metod i technik badawczych, które stosuje się w ocenie stanu środowiska i jego zagrożeń, oraz poznawanie innowacyjnych działań proekologicznych, realizowanych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
