Początki Wydziału wiążą się z powstaniem Wydziału Humanistycznego. W 1969 roku w ramach tego Wydziału utworzono Instytuty: Filologii Polskiej, Historii, Pedagogiki i Psychologii oraz Instytut Nauk Społecznych, który w 1971 roku stał się jednostką pozawydziałową. Wydział Nauk Społecznych z siedzibą przy ulicy Wita Stwosza w Katowicach utworzono w 1973 roku . Powstał z połączenia części byłego Wydziału Humanistycznego (Instytuty Historii oraz Pedagogiki i Psychologii) z Międzywydziałowym Instytutem Nauk Społecznych; w nowej strukturze znalazły się w Instytuty: Filozofii, Socjologii i Nauk Politycznych. Pierwszym dziekanem i współorganizatorem Wydziału był doc. Janusz Kolczyński. Obecnie w strukturze Wydziału znajdują się cztery Instytuty: Filozofii, Historii, Nauk Politycznych i Dziennikarstwa oraz Socjologii, a także Zespół Dydaktyczny Nauk Ekonomicznych i Zakład Historii Sztuki. Wydział ma prawo nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinach: filozofia i historia, oraz stopni doktora i doktora habilitowanego nauk społecznych w dyscyplinach: nauki o polityce i socjologia. W ocenie parametrycznej jednostek naukowych posiada kategorię B. W kadencji 2016–2020 funkcję dziekana Wydziału pełni prof. Kazimierz Miroszewski. W roku akademickim 2016/2017 na Wydziale kształcono w trybie stacjonarnym 3 077 studentów, w trybie niestacjonarnym – 540 studentów. Wydział od 1978 roku ma swoją siedzibę przy ulicy Bankowej 11.
